Hulusi Efendi Vakfı olarak Darende başta olmak üzere ülkemiz ve dünya genelindeki, İslâm’a hizmet etmiş Allah dostlarına vefâ borcumuzdan dolayı onların kabirlerine ve türbelerine önem veriyor çeşitli hizmetlerini yerine getiriyoruz. Ecdâdımızdan bizlere emânet kalan bu eserlerin bizden sonraki nesillere ulaşması için restorasyon, bakım ve onarım çalışmalarını gerçekleştiriyoruz. Aşağıda bazı hizmetlerimiz hakkında bilgi bulabilirsiniz.
13.Yüzyılda Darende’de yaşamış gönül sultanları arasından yer alan İbrahim Taceddin-i Veli Hazretleri 650/1252´de Darende´de vefat etmiştir. Kabri şerifleri Zâviye Mahallesinde bulunmaktadır. Vakıf kurucumuz Osman Hulûsi Efendi‘nin anneleri Fâtıma Hanım, Taceddin-i Veli Hazretlerinin soyundan gelmektedir.
Gittiği yer ve bölgelerde ilmî ve dinî müesseselerin kurulmasına öncülük eden İbrahim Taceddin Veli´nin Diyarbakır kadılığında bulunduğu, orada bir cami ve kütüphane yaptırdığı tarihi kayıtlarda ifade edilmektedir.
Kabrinin yanı başında oğlu Şeyh Ali´nin de kabri bulunmaktadır. Kendisinin kurduğu Zaviye Mescidi vakfettiği hanelerle işlevsellik kazanmış, ilim ve maneviyat merkezi olmuştur. Oğlu Şeyh Ali´nin Zaviye Mescidine ait vakfiyesi günümüze kadar gelmiştir. Bu mahallenin adı Taceddin-i Veli Hazretlerinin kurduğu zâviyeden dolayı Osmanlı Devleti zamanında Zâviye Mahallesi olarak isimlendirilmiştir.
Taceddin-i Veli Zâviyesi ve Mescidinin bulunduğu alana 90’lı yılların başında Es-Seyyid Osman Hulûsi Efendi Vakfı Genel Merkez binâsı inşâ edilmiştir. Temeli yüzyıllar önce atılmış olan hayır müesseseleri böylece günümüzde de hizmetlerine devam etmektedir.
Nesli de İbrahim Taceddin Veli´nin yolunu takip etmiş, aralarından âlim şahsiyetler yetişmiştir. İbrahim Taceddin Veli´nin torunlarından Şeyh Cû (979/1571) meşihat hizmetinde bulunmuş, A´ma Halil Efendi (ö. 1300/1883) Sivas´ta Gök Medrese müderrisliği görevinde bulunmuş, burada kırk sene ders vermiş ve aynı zamanda Sivas müftülüğü görevinde bulunmuştur.
Taceddin-i Veli Hazretlerinin kabrinin bulunduğu alan ahfâdından Osman Hulûsi Efendi’nin evinin bahçesinde yer almaktadır. Zamanla mezarlık hâline getirilen bu bölgede Tâceddîn-i Veli Hazretlerinin oğlu Ali Efendi’nin yanı sıra soyundan gelen evlatlarının, Osman Hulûsi Efendi Hazretlerinin vefât eden evlatlarının ve muhtereme eşleri Hacı Naciye Hanım’ın da kabirleri yer almaktadır.
Nakşibendi Tarikatının Hâlidiyye kolu büyüklerinden Mustafa Haki Efendi 1272/1855 yılında Tokat ‘ın Soğukpınar Mahallesinde doğmuştur. Erken yaşlarında hâfızlık yaptıktan sonra ilim tahsiline Tokat’ta başlamış ve çeşitli hocalardan dersler almıştır.
Çorum’da ikâmet eden Şiranlı Mustafa Efendi ‘yi ziyaret ederek ona intisap etmiştir. Mürşidinden mânevî eğitimini sürdürürken aynı zamanda burada zâhirî ilimlerden dersler almıştır. Yirmili yaşlarında hem zâhirî ilimlerden hem de mânevî alanlardan icâzet almıştır.
Eğitim-öğretiminin ardından icazetli hoca olarak Tokat Ali Paşa Camii’nde görev yapmıştır. Buradaki görevi devam ederken 2. Meşrutiyetin ilanıyla birlikte 1908 yılında Meclis-i Mebusan’a Tokat sancağı mebusu olarak seçilmiştir.
Meclis-i Meşâyıh’ın kararıyla 1914’te Fatih’teki Mustafa İsmet Efendi Dergâhı şeyhliğine atanmış ve bu müessesede ikâmet etmeye başlamıştır. Söz konusu görevi esnasında namazlarını genellikle Fatih Camii’nde kıldığı belirtilmektedir. Mustafa Hâki Efendi bir dönem Meclis-i Meşayıh üyeliği görevinde de bulunmuştur.
Zaturre rahatsızlığı sebebiyle 15 Kanunusani 1336/15 Ocak 1920’de İstanbul’da vefat eden Mustafa Hâki Efendi Fatih Camii haziresine defnedilmiştir. Bugün üzerindeki demir parmaklıklarla çevrili olan kabri pek çok insan tarafından ziyaret edilmektedir. Kabr-i şerîfleri silsilesini devam ettiren Hamid Hamidettin Ateş Efendi ‘nin gayretleri ile Es-Seyyid Osman Hulusi Efendi Vakfı tarafından restore edilmiştir.
Şeyh Hamid-i Veli Somuncu Baba Hazretlerinin neslinden olup 1805-1888 tarihleri arasında yaşamış olan şâir ve mutasavvıf Salih Nihâni Hazretlerinin kabr-i şerfileri Darende’nin Hacılar Şeyhli Mahallesinde yer almaktadır.
Kendisi gibi âlim ve şair olan, en çok tanınan ve bilinen oğlu ise Müslim Penâhi´dir. Salih Nihani´nin meşhur olan “Mevlid” kitabı İstanbul´da 1876 tarihinde Matbaa-yı Amire´de basılmıştır. Kabrinin çevre düzenlemesi ve kitâbesi Vakfımız tarafından yeniden ihyâ edilmiştir.
Hacı Ahmet Efendi 1861’de Ordu’ya bağlı Mesudiye ilçesinin Beyseki köyünde doğmuştur. Aslen Mesudiyeli olmasına rağmen medrese hocalığına başladığı dönemden vefatına kadar Tokat’ın Niksar ilçesinde ikamet ettiği için “Niksarî” nisbesiyle anılmaktadır.
Şiranlı Mustafa Efendi’nin halifesi olarak Niksar’da irşad faaliyetinde bulunan Ahmed Efendi’nin kendisinden sonra silsilesini devam ettirecek halifesi yetişmediği için kendi müridlerinin irşad görevini yazdığı bir icâzetle İhramcızâde İsmail Hakkı Toprak’a vermiştir.
1935 yılında Niksar’da vefat eden Ahmet Efendinin kabri Niksar Melikgazi Mezarlığı’ndadır. Kabrin bugünkü düzenlenmesi Vakıf Başkanımız Hamid Hamidettin Efendi‘nin girişimleri yaptırılmış ve 10 Mayıs 2013 tarihinde ziyarete açılmıştır.
Tokatlı Seyyid Mustafa Hâki Efendi‘nin İstanbul Fatih Camii hazîresindeki kabrini restore eden Vakfımız, Mustafa Hâki Efendi’nin Tokat’ın Kat Kasabasında yer alan annesi Sâliha Hâtun‘un da kabrini restore etmiştir.
Altın Silsile pîrlerinden Yâkub-u Çerhî Hazretleri Şâh-ı Nakşbend Hazretlerinin talebelerindendir. 1447 yılında vefât eden Yâkub-u Çerhî Hazretlerinin türbesi günümüzde Tâcikistan sınırları içerisinde yer almaktadır. Vakfımızın girişimleri ile türbenin eskiyen halıları yenilenmiştir.
