1331 yılında Kayseri ’nin Talas ilçesine bağlı Akçakaya köyünde dünyaya gelen Şeyh Hamid-i Veli Somuncu Baba Hazretlerinin doğduğu ev, cami ve tekkesinin bulunduğu mekân Talas Belediyesi tarafından restore edilerek Hulusi Efendi Vakfı’na tahsis edildi.
Şeyh Hamid-i Veli Somuncu Baba Hazretlerinin hatırasına ve hayatına sahip çıkan Vakfımız, Somuncu Baba Türbesinin yer aldığı Darende’de olduğu gibi Kayseri’de de ihya faaliyetlerini sürdürüyor.
Vakfımız tarafından personel görevlendirilen Tekkede; tarihi yapıları ziyaret edebilir, Şeyh Hamid-i Veli Somuncu Baba Hazretlerinin hayatı ve eserleri hakkında bilgi ve dokümanlara ulaşabilir, Vakıf faaliyetlerimize ilişkin bilgi alabilirsiniz.
Şeyh Hamid-i Veli Somuncu Baba Hazretleri
1331 yılında Kayseri’nin Akçakaya köyünde dünyaya gelen Şeyh Hamid-i Veli Hazretleri Horasan erenlerinden Şemseddin Musa Efendi’nin oğludur. İlk tahsilini babasından aldıktan sonra çeşitli merkezlerde ilim tahsil etmiştir.
Son olarak Alaaddîn-i Erdebilî Hazretlerinden icazet alarak Anadolu’ya dönmüştür. Anadolu’da Osmanlının Payitahtı Bursa’ya yerleşmiş, hem talebelerinin yetişmesi ile meşgul olmuş hem de inşa ettiği fırınında ekmek yapıp “Somunlar, Mü’minler!” nidâsıyla halka dağıtmıştır. Bu sebeple halk arasında “Somuncu Baba” veya “Ekmekçi Koca” olarak bilinir olmuştur.
Bursa Ulu Camii’nin açılışında ilk hutbeyi Emir Sultan Hazretlerinin işareti ile irad etmiş, manevi büyüklüğü ortaya çıktığı için Bursa’dan ayrılmıştır. Anadolu’da çeşitli merkezlerde irşad faaliyetlerinde bulunan Şeyh Hamid-i Veli Hazretleri son olarak Darende’ye gelmiş ömrünün son kısmını burada geçirmiştir. 1412 yılında vefat eden Şeyh Hamid-i Veli Somuncu Baba Hazretlerinin cenaze namazını halifesi Hacı Bayram-ı Veli Hazretleri kıldırmış, halvethanesinin bulunduğu yere defnedilmiştir.
Darende’de bulunan Şeyh Hamid-i Veli Somuncu Baba Türbesi ve Külliyesi yüzyıllardır sevenleri tarafından ziyaret edilen önemli bir dini merkez haline gelmiştir. Şeyh Hamid-i Veli Hazretlerinin neslinden gelen ve hayatı boyunca önemli hizmetlerde bulunan Mutasavvıf ve Divan şairi Es-Seyyid Osman Hulusi Efendi, ecdadının hizmet anlayışını kendi döneminde devam ettirmiş ve bıraktığı eserlerle gelecek nesillere emanet etmiştir.
Somuncu Baba’nın Devamı Bir Vakıf
Osman Hulusi Efendinin 1986 yılında kurduğu Es-Seyyid Osman Hulusi Efendi Vakfı tarafından gerek Şeyh Hamid-i Veli Somuncu Baba Hazretlerinin hayatı, eserleri ve türbesi ile ilgili hizmetler, gerekse insanlığın faydasına olacak farklı alanlardaki faaliyetler halkımız ve devletimiz tarafından takdir edilmektedir.
Sadece Darende’de değil Somuncu Baba Hazretlerinin izlerini taşıyan her mekâna sahip çıkan Vakfımız, yüzyıllardır bakımsız halde bekleyen Kayseri Şeyh Hamid-i Veli Tekkesinin de restore edilmesi için uzun yıllar girişimlerde bulunmuştur. Bu girişimler neticesinde Talas Belediyesi Somuncu Baba Hazretlerinin emanetine sahip çıkmış ve bu bölgenin imar edilerek yeniden insanların ziyaretine açılmasını sağlamıştır.
Talas Belediyesinden Berat Takdimi
18 Kasım 2017 tarihinde Kayseri’de Somuncu Baba ve Hulusi Efendi Paneli düzenlenmiş, bu iki Allah dostunun hayatları ve Vakfımızın çalışmaları katılımcılara anlatılmıştı.
Panelde bir konuşma yapan Talas Belediye Başkanı Dr. Mustafa Palancıoğlu:
“Biz Talas Belediyesi olarak Akçakaya ’da bulunan Somuncu Baba Çilehanesini, evini ve Şeyh Hamid Camii´ni restore ettik. Bundan sonrada tefrişi ile hayata geçmesini sağlayacağız. Darende´yi kendimize örnek alıyoruz. Darende´deki güzellikleri Talas Akçakaya´ya aktarmak istiyoruz. Bundan sonra inşallah Talas´ta Somuncu Baba ile ilgili birçok program düzenleyeceğiz.”
ifadelerini kullanmıştır. Program sonunda Kayseri Büyükşehir Belediye Başkanı Mustafa Çelik ve Talas Belediye Başkanı Dr. Mustafa Palancıoğlu, Hulusi Efendi Vakfı Mütevelli Heyet Başkanı Hamid Hamidettin Ateş Efendi´ye, Somuncu Baba Hazretleri´nin doğduğu ev ve camiinin bulunduğu Akçakaya Mahallesi Şeyh Hamid Tekkesi ile ilgili Sosyal Tesis Açılış Beratı’nı takdim etmişlerdir.
Berat takdiminde konuşan Büyükşehir Belediye Başkanı Mustafa Çelik:
“Bizler ne kadar şükretsek az. Bu topraklarda yasayan büyük zatların dualarıyla, bu topraklara bıraktıkları tohumlar sayesinde Kayserimiz şuan çok iyi yerlerde. Yerin altındaki değerlerimizle yerin üstündeki değerlerimizle inşallah Kayseri´nin sırtı yere gelmez. Güzel program için herkese teşekkür ederim.” dedi.
Talas Belediye Başkanı Dr. Mustafa Palancıoğlu ise:
“Bugün inşallah hem Somuncu Baba´nın ruhu şad olmuştur hem de Kayseri ve Talas için çok önemli bir gün olarak hatırlanacaktır. İnşallah bize muhterem Hamid Hamidettin Efendi ’nin teşrifleri ve bu beratla birlikte Somuncu Baba´nın Akçakaya´daki külliyesinin hayata geçmesi için büyük bir işe imza atmış oluyoruz. Teşekkür eder hayırlı olmasını dilerim.” diye konuştu.
Kayseri Akçakaya Şeyh Hamid-i Veli Tekkesinin yeniden ihya edilmesinde büyük emekleri olan Belediye Başkanı Dr. Mustafa Palancıoğlu nezdinde tüm Talas Belediyesi görevlilerine teşekkür ederiz.
Talas ve Akçakaya’nın Tarihi
Talas, arkeolojik ve tarihi kentsel değerleriyle eski bir yerleşim yeri ve yerleşkesinde yaşamın devam ettiği önemli bir tarihi kenttir. Yer altı ve yer üstündeki binlerce yıllık kültürel miras değerleriyle birlikte şehrin yaşamsal kaynakları, Talas‘ın yerleşme ve yaşam kültürünü anlamamızda bize yardımcı olacak en önemli unsurlarıdır.
Orta Asya’dan büyük akınlarla gelen Türkler, Malazgirt Zaferi sonrası kitleler halinde Anadolu’yu yurt edinmeye başlamışlardır. Bölgeye göç eden Türklerin önemli bir kısmı Selçuklu komutanları tarafından İç Anadolu bölgesi civarında iskân edilmişlerdir. Bu iskân faaliyeti sırasında da Talas, yerleşim bölgeleri içerisinde değerlendirilmiştir. Şeyh Hamid-i Veli Somuncu Baba Hazretlerinin babası Şemsettin Musa Efendi de bu dönemde Talas’ın Akçakaya köyüne yerleşmiştir. İskân edilen halkın bugünkü Kırgızistan’da yer alan Talas dolaylarından geldikleri ve yöreye yerleşen halkın şehir adını da yerleştikleri yere taşıdıkları kuvvetle muhtemeldir. Köken olarak Orta Asya’daki Talas’ın fiziki olarak, şehrimizle pek çok ortak özelliği vardır.
Kayseri, Yavuz Sultan Selim döneminde kesin olarak Osmanlı Devleti hâkimiyetine girmiş ve Cumhuriyetin ilanına kadar Osmanlı Devleti tarafından yönetilmiştir. Kayseri ile beraber Talas da Osmanlı Devleti hâkimiyetiyle başlayan idari süreçleri aynen yaşamıştır.
Şeyh Hamid-i Veli Tekkesinin yer aldığı Akçakaya Mahallesi; Talas ve çevresinde miladın ilk dönemlerine kadar uzanana Kaya Oyma kültürünün en önemli örneklerinin yer aldığı tarihi bir merkezdir. Cami ve konutların altındaki çok geniş bir alana yayılan kaya oyma galeriler yaklaşık 3.000 m² alana sahiptir. Farklı hacimlerde hücresel mekânların birbirine bağlanmasıyla oluşturulan galeriler miladın ilk devirlerine tarihlendirilmektedir.
Şeyh Hamid-i Veli Somuncu Baba Hazretlerinin doğduğu evin bulunduğu mekana inşa edilen Şeyh Hamid-i Veli Camii H. 1225/M. 1810-1811 tarihlerinde inşa edilmiştir. Camiye yakınlığı dolayısıyla restorasyonu tamamlanan ve projelendirme sürecindeki yapılar Şeyh Hamid-i Veli Somuncu Baba Camii ile bir bütünlük arz etmektedir. Bu nedenle restore edilen yapı grubu külliye olarak göze çarpmaktadır.
